Volgens de dikke Van Dale is onland  “onbruikbaar, woest land, m.n. moerasland”. Maar het is ook de naam van een gebied tussen de stad en het Leeksterrmeer.  Ik citeer uit Noorderbreedte van 2000: “In weerwil van oprukkende bebouwing en infrastructuur ontstaat aan de voet van de stad een natuurgebied van formaat. Na duizend jaar drooglegging en ontginning ruimen veeboeren en verveners het veld voor de nieuwe herenboeren.

Bijna ongemerkt verwerven zij perceel na perceel en brengen de weiden en hooilanden terug in oude staat: Onland, het woeste onbruikbare moerasland dat eens de natuurlijke grens tussen Groningen en Drenthe markeerde. Langzaam tekenen zich de contouren af van een aaneengesloten 'wetland' van meer dan drieduizend hectare”. Of een ander citaat: “Op de grens van Drenthe en Groningen daar is het 2500 ha grote natuur- en waterbergingsgebied de Onlanden te vinden. Tussen het Drentse zand en de Groninger klei ingeklemd ligt hier een laagveengebied, waar van oudsher het water uit de Drentse beken zich verzamelde, alvorens via de Lauwers en het Reitdiep door te stromen naar de Waddenzee. In vroeger tijden was deze 'Kop-van-Drenthe' en het aangrenzende deel van Groningen dan ook één groot veenmoeras, echt Onland. Niemand kon er door en ook voor de landbouw was het ongeschikt”.

In dat gebied wandelden wij afgelopen zaterdag, of beter gezegd struunden we onder leiding van een avontuurlijke Jo door weilanden en hoog gras, dat soms tot je middel kwam. Het weer was passend: prachtige wolkenluchten met grote stukken blauw ertussen en een harde wind die je hoofd en geest leeg maakte. En dat alles gedurende 28,4 kilometer. Het was een geweldige tocht. Voorbereid door Jo, Iet en Ben, die hun achtertuin natuurlijk op hun duimpje kennen.

We begonnen bij camping Cnossen aan het Leekstermeer en liepen in een grote lus naar Nienoord, en met een nog grotere lus leekt het wel naar de koffie in het Rode hert in Roderwolde. Voor Jo is tegenwoordig geen stuk natuur onbegaanbaar: langs sloten met hoog gras, over hekken, door weilanden, veel schrikdraad losmaken en weer vastmaken, door ogenschijnlijk onbegaanbaar terrein, we moesten erdoor. Hoewel Margreet S. de gelegenheid kreeg over een fietspad te lopen en wij door het gras hobbelden. De koffie met zelfgemaakte appel- of perengebak was dan ook dik verdiend. De verleiding om een tweede stuk taart te nemen was groot, maar werd dapper weerstaan. Er werden pogingen gedaan de route in te korten, want we zaten zo lekker en het waren wel erg veel kilometers, maar Frieda kon geen meerderheid vinden. (Ze had het trouwens voor we nog maar een stap gezet hadden ook al geprobeerd).

En toen kwamen de Onlanden: wat een leegte en een ruimte en een ruigte. Er wordt nog steeds hard gewerkt aan de herinrichting met dikke draglines, maar die liggen op zaterdag gelukkig stil. Met de kop in de wind trokken we er doorheen. We kwamen helemaal niemand tegen. Na verloop van tijd kwam het Leekstermeer weer in zicht , aan de oever was tijd voor een laatste pauze in de zon. Prachtig meer zonder bebouwing en slechts te voet toegankelijk. Het campinggebouw was zichtbaar, maar bleek verraderlijk ver weg: er lag een kanaal tussen en men had verzuimd er een hoogholtje of voetveer te maken. Althans er was wel een hoogholtje, maar daarvoor moest je kilometers omlopen en dan aan de ander kant van het kanaal weer terug. En zodoende streken we pas om vijf uur neer op het terras, waar Jo uitbundig toegedronken en bedankt werd.

Waren er nog anekdotes onderweg? Een paar. Jan riep dat zijn geheugen vol was. We begonnen ons al zorgen te maken, maar hij bleek de geheugenkaart van zijn fototoestel te bedoelen. Anthonie lurkte aan haar lurkfles en liep helemaal blauw aan: er kwam geen water uit! Bleek dat zo’n ding op slot kon. Kwam ze na een half jaar achter. En er waren jonge zwanen, van die grijze pluisbeestjes. Pa en moe stonden te blazen en met hun vleugels te wapperen. We bleven op eerbiedige afstand. En jonge Margreet is op heel Borkum al bekend, zo gedegen bereidt zij de wandeling voor.

Mariette